Mindfulnes: Czym jest, czym nie jest i jak je praktykować?

Mindfulness: Czym Jest i Jak Je Praktykować?

Mindfulness, czyli uważność, to temat, który budzi wiele nieporozumień.

W nowy podcaście wyjaśniam, czym naprawdę jest medytacja mindfulness i obalam popularne mity na jej temat.

Jeśli myślisz, że nie potrafisz „opróżnić głowy” lub że medytacja jest „za trudna”, ten odcinek może całkowicie zmienić twoje podejście.

1. Czym jest Mindfulness?

Mindfulness to praktyka świadomego, nieoceniającego bycia w chwili obecnej. To stan umysłu, w którym koncentrujemy się na „tu i teraz”, zamiast uciekać w myśli o przeszłości lub przyszłości. Prowadzący porównuje uważność do treningu mentalnego, który pozwala nam rozwijać koncentrację i uczyć się akceptacji tego, co dzieje się w naszym umyśle i ciele.

Kluczowe w mindfulness są dwa filary:

• Samatha – praktyka koncentracji na jednym obiekcie (np. oddechu, dźwięku, płomieniu świecy), która wzmacnia zdolność do skupienia.
• Vipassana – medytacja wglądu, pozwalająca na obserwację myśli i emocji bez przywiązywania się do nich.

Choć mindfulness wywodzi się z tradycji buddyjskiej, jego współczesna wersja (np. program MBSR stworzony przez Jona Kabata-Zinna) jest stosowana w psychologii i medycynie jako skuteczna metoda radzenia sobie ze stresem, lękiem i emocjami.

2. Najczęstsze mity o mindfulness

Mit 1: „Medytacja polega na opróżnieniu umysłu”

To jeden z najczęstszych błędów. Umysł nieustannie produkuje myśli, a celem medytacji nie jest ich zatrzymanie, lecz świadome zauważanie i powracanie do obiektu koncentracji. Prowadzący porównuje to do dziecka, które biega po pokoju – nie zatrzymujemy go na siłę, tylko łagodnie przyprowadzamy z powrotem.

Mit 2: „Mindfulness to relaksacja”

Chociaż medytacja może prowadzić do głębokiego spokoju, jej głównym celem nie jest odprężenie, ale uważne doświadczanie rzeczywistości – także tej trudnej i nieprzyjemnej. Nie chodzi o poprawę nastroju, ale o akceptację tego, co jest.

Mit 3: „Medytacja to intensywne skupienie”

W rzeczywistości mindfulness to zrelaksowane skupienie. Nie wymaga napięcia ani wysiłku, a raczej łagodnego powracania do obiektu koncentracji.

Mit 4: „Medytacja to podążanie za instrukcjami”

Często spotykane na YouTube prowadzone medytacje zawierają instrukcje, ale w prawdziwej praktyce mindfulness dominują długie momenty ciszy. Instrukcje mogą być pomocne na początku, ale docelowo chodzi o samodzielne, świadome doświadczanie chwili.

Mit 5: „Celem medytacji jest rozwijanie współczucia”

Mindfulness może prowadzić do większej empatii i współczucia, ale nie jest to jego główny cel. Najważniejsze jest rozwijanie świadomości chwili obecnej.

Mit 6: „Mindfulness to wizualizacje”

Wizualizacje to zupełnie inna technika medytacyjna. W mindfulness nie wyobrażamy sobie światła, ciepła ani innych obrazów – koncentrujemy się na rzeczywistości takiej, jaka jest.

3. Siedem kluczowych zasad mindfulness według Kabata-Zinna

Prowadzący przywołuje koncepcję Jona Kabata-Zinna, twórcy programu MBSR (Mindfulness-Based Stress Reduction), który sformułował siedem podstawowych zasad praktyki uważności:

1. Nieosądzanie – nie oceniamy swoich myśli ani doświadczeń jako „dobrych” lub „złych”.
2. Cierpliwość – mindfulness to proces, który wymaga czasu i regularnej praktyki.
3. Umysł początkującego – patrzymy na każdą chwilę tak, jakbyśmy doświadczali jej po raz pierwszy.
4. Ufność – ufamy sobie, swoim doświadczeniom i metodzie.
5. Bezwysiłkowość – nie staramy się osiągnąć konkretnego rezultatu, po prostu praktykujemy.
6. Akceptacja – pozwalamy rzeczom być takimi, jakie są, bez walki i zaprzeczania.
7. Puszczanie (letting go) – nie przywiązujemy się do myśli i emocji, pozwalamy im swobodnie przepływać.